Zapalenie dziąseł u kota dotyczy niemal całej populacji, bo aż 80% osobników w Polsce. Jest to, jak się okazuje, choroba, którą najczęściej diagnozuje się w międzyczasie rutynowej kontroli zdrowia kociaka. Termin ten jednak nie ma się tylko do dziąseł, bo w wielu przypadkach zapalenie to obejmuje całą jamę ustną.
Jest to bardzo spory temat, dotyczący szeregu przyczyn, efektów i objawów, jakie za sobą niesie. Niektórymi z objawów, które powinny Ci zapalić czerwoną lampkę są na przykład przykry zapach z jamy ustnej, marudzenie czy wybrzydzanie nad miską, odmawianie posiłku w ogóle czy ślinienie się i ocieranie łapami o pysk.
Czytaj też: CZY KOT MOŻE JEŚĆ TO SAMO, CO PIES?
Zapalenie dziąseł u kota – co to jest i jak je rozpoznać?
Warto oprzeć się tutaj o anatomię. Choroba przyzębia odnosi się przede wszystkim do zakażeń czy zapaleń tkanek przyzębia, a więc właśnie dziąseł. Wyróżnia się tutaj, co ciekawe, dwie główne choroby: zapalenie przyzębia i dziąseł. Jeśli chodzi o koty z przewlekłym zapaleniem – najczęściej mówi się w piśmiennictwie branżowym o zapaleniu dziąseł, rzadziej przyzębia. Gdy choroba dotyczy całej jamy ustnej z kolei proces zapalny obejmuje też łuki podniebienne, podniebienie twarde i miękkie, a czasami nawet język, wargi czy gardło.
💡Ciekawostka💡
W jamie ustnej kociaka codziennie pozostają liczbę resztki pokarmowe, które tworzą osad na dziąsłach i powierzchni zębów. Płytka nazębna – osad – tworzona jest nie tylko w efekcie pozostawania resztek, ale przede wszystkim stanowiąc konkluzję działania bakterii i ubocznych produktów przemiany materii. Z czasem, bez odpowiedniej higieny, może się okazać, że dojdzie do mineralizacji kamienia nazębnego. Ten z kolei uciska dziąsła, a w efekcie wywołuje ich zapalenie.
Wynikiem takiego zapalenia dziąseł może być na przykład:
- zwiększona ruchomość zębów w obrębie zębodołów,
- ciężkie zapalenia dziąseł i przyzębia,
- odsłonięcie korzeni, a w konsekwencji wypadanie zębów,
- łagodne i umiarkowane krwotoki z dziąseł,
- wydzielina z nosa i przetoka ustno-nosowej.
Z kolei w wysoko zaawansowanych stanach możemy także spotkać się z przewlekłą chorobą błony śluzowej nosa. Niejednokrotnie doprowadza to też do patologicznych złamań żuchwy lub szczęki.
Zapalenie dziąseł u kota – rodzaje choroby
Po pierwsze – to powstające w efekcie zbierania się płytki nazębnej i kamienia.
Jest to najbardziej powszechne zapalenie, które występuje u osobników w każdym wieku i w bardzo różnych stopniach zaawansowania. Łagodne zapalenie występuje jednak często. Nie jest jednak zbyt problematyczne i, najczęściej, da się ją uregulować higieną zębów i jamy ustnej.
Mamy też umiarkowaną odsłonę tego zapalenia, które także często się zdarza. Płytka nazębna gromadzić się na zębach, w efekcie czego dziąsła czerwienieją. Na tym etapie można zaobserwować cofanie się dziąseł, a co za tym idzie – pojawienie się kieszonek dziąsłowych, czyli miejsc, w których dziąsło zaczyna oddzielać się od zęba.
Trzeci stopień – ciężki – może być dla kota bardzo bolesny. Ten rodzaj zapalenia jest powszechny, gdy kot ma sporo kamienia nazębnego. Tutaj także widoczna jest widoczna recesja dziąseł i kieszonki dziąsłowe. Nie można tego stanu odwrócić jednak wyłącznie higieną jamy ustnej, a kot wymaga nawet znieczulenia ogólnego, by przeprowadzić zabieg periodontologiczny.
W ramach zbierania się płytki nazębnej pojawić się może też zapalenie przyzębia, które jednak zdarza się stosunkowo rzadko, a jeśli już – u starszych kotów. Widoczna jest także spora ilość kamienia nazębnego. Więzadła otaczające i podtrzymujące ząb w takiej sytuacji objęte są procesem zapalnym, a korzeń zęba jest odsłonięty.
Po drugie – zapalenie dziąseł u kota w rodzaju młodzieńczego przerostowego.
To zapalenie, które uaktywnia się około 6-8 miesiąca życia pupila. W tym momencie kot ma już stałe zęby, a dziąsła ulegają często zaczerwienieniu czy obrzękowi. Czasami też przerostowi właśnie. Ten z kolei polega przede wszystkim na pojawieniu się większej liczby prawidłowych i fizjologicznych komórek budujących dziąsła. W efekcie tego – dziąsła są rozrośnięte i nadmuchane, rodzą się kieszenie dziąsłowe.
Jeśli z kolei chodzi o przyczyny – te nie są do końca znane. Prawdopodobne są tutaj różne czynniki, na przykład nosicielstwo różnych wirusów. Uważa się dodatkowo też, że choroba wynikać może z nadmiernej reakcji układu immunologicznego na wyżynanie się stałych zębów. Wśród przyczyn mówi się także, standardowo, o osadzie nazębnym czyli płytce nazębnej.
Po trzecie – przewlekłe zapalenie jamy ustnej u kotów – zwane też zespołem gingivitis-stomatitis.
Po polski – limfocytarno-plazmocytarne zapalenie dziąseł. To najpoważniejsza choroba dziąseł kociaków. Dotyczy osobników w każdym wieku, każdej rasy i płci. Literatura, co ciekawe, podaje, że predyspozycje mają przeważnie osobniki między 2, a 8 rokiem życia. Choroba ta może przebiegać tylko z miejscowymi objawami zapalenia dziąseł i błony śluzowej. Z kolei do rozwoju przyczynia się obecność płytki i osadu nazębnego, bakterii w jamie ustnej i nosicielstwo szeregu chorób, także zakaźnych.
💡Ciekawostka💡
Koty chorujące przewlekle na FIV, FELV, nosiciele FHV w efekcie występującej równocześnie immunosupresji są zdecydowanie bardziej podatne na pojawienie się przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł. A dodatkowo – cięższy przebieg choroby i często utrudnione leczenie.
Co ciekawe, najważniejszą rolę w przebiegu niektórych takich ciężkich zapaleń dziąseł ma FCV. Okazuje się jednak, że w literaturze specjalistycznej nie pojawia się rola tego wirusa w przebiegu choroby, jednak niektórzy uczeni podkreślają, że być może jest to jednak powikłania choroby, a nie bezpośrednia jej przyczyna.
Objawy zapalenia dziąseł u kotów
Jeśli z kolei chodzi o to, kiedy możesz spodziewać się zapalenia dziąseł – te zależą od stopnia rozwoju choroby, długości jej trwania czy wrażliwości kota. Zapalenie dziąseł u kota i ból w efekcie tegoż są bardzo dobrze kamuflowane. Sporadyczne wybrzydzanie przy karmie często przez opiekuna wiązane jest na przykład ze zmianą stylu żywienia.
Z kolei do najczęstszych objawów zapalenia dziąseł należą:
- zmienny apetyt,
- brak apetytu,
- ból,
- nadmierne ślinienie się,
- krwawienie z jamy ustnej,
- brzydki zapach z jamy ustnej,
- przerywanie posiłku i zmiana nawyków żywieniowych,
- agresja,
- wycofanie społeczne,
- utrata masy ciała, wychudzenie, odwodnienie.
Jak zdiagnozować zapalenie dziąseł u kota?
Bardzo często diagnozowane jest w efekcie kontrolnych wizyt w gabinecie weterynaryjnym. Koty doskonale maskują ból i niedogodności.
Jeśli już dochodzi jednak do oficjalnej diagnostyki – dzieje się to na etapie oględzin. Zaglądanie do pyszczka, przede wszystkim w kontekście zaawansowanych objawów choroby, może być przyczyną bólu, a w efekcie – agresji.
Z kolei u osobników, które dają sobie otworzyć pysk i do niego zajrzeć, diagnoza stawiana jest w gabinecie weterynaryjnym. Dzieje się to, oczywiście, na podstawie badania i obrazu klinicznego dziąseł i w oparciu o wywiad weterynaryjny.
Jak leczyć zapalenie dziąseł?
Jeśli chodzi o obecność kamienia nazębnego i miejscowego zapalenia dziąseł u kotów postępowaniem standardowym jest przeprowadzenie profesjonalnego zabiegu periodontologicznego, a więc czyszczenia uzębienia z płytki i kamienia nazębnego czy polerowania szkliwa.
Co ciekawe czasami w terapii zapalenia dziąseł konieczne jest dodatkowo zastosowanie antybiotyków czy leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.
Z kolei w przypadku młodzieńczego zapalenia jamy ustnej leczenie polega przede wszystkim na zabiegu periodontologicznym. Później przychodzi czas na regularną domową higienę jamy ustnej w celu ograniczenia odkładania się płytki nazębnej. Bywają jednak też takie sytuacje, gdzie niezbędne jest w międzyczasie zastosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. A czasami nawet miejscowych preparatów poprawiających kondycję dziąseł i środków o działaniu przeciwbakteryjnym.
Leczenie ma przede wszystkim przynieść kilka kluczowych składników:
- minimalizację bólu pacjenta;
- zmniejszenie odpowiedzi immunologicznej;
- zmniejszenie stanu zapalnego i usunięcie czynników zapalnych;
- zapobieganie gromadzeniu się płytki nazębnej – dbanie o higienę jamy ustnej.
Co ciekawe – zabiegiem pierwszoplanowym w kontekście leczenia chorób dziąseł i jamy ustnej u kotów jest całkowita lub częściowa ekstrakcja. mowa więc o usunieciu zębów.
💡Ciekawostka💡
W 60% przypadków zabieg ten eliminuje chorobę i jej objawy. Co ważniejsze – pozwala na funkcjonowanie zwierzęcia. Ma także za zadanie znacząco poprawia komfort życia pacjentów. Po zabiegu z kolei kot nie wymaga specjalistycznych karm. Jedyną zmienną będą odpowiednie leki przeciwbólowe przez kilka dni lub tygodni.
W międzyczasie warto wspomnieć o leczeniu laserem CO2, przede wszystkim w opornych na inne leczenie przypadkach. Cały proces tego zabiegu opiera się na zwęgleniu tkanki zapalnej i powstaniu blizny.
Choroba ta wymaga wiele czasu, by ją ustabilizować, przede wszystkim jeśli jest już na bardzo zaawansowanym poziomie. W efekcie – przygotuj się na szereg wizyt u lekarza weterynarii i nazbieraj pokłady cierpliwości. To, co możesz robić w domu – to regularnie kontrolować wagę kota, ślinienie się, apetyt. Równocześnie warto oceniać komfort życia i stopień bólu czy dyskomfortu.
💡Ciekawostka💡
Taka nieleczona choroba dziąseł, w zależności od zaawansowania, kondycji kota, wirusów, doprowadzić może do stopniowego wyniszczenia całego organizmu.
Podsumowanie
Zapalenie dziąseł to poważna kwestia. Stan zapalny dziąseł i kamień nazębny są wskazaniem do zabiegu – skalingu. Później z kolei musisz pilnować regularnej higieny jamy ustnej w domu.
Nie wolno Ci – pod żadnym pozorem – zwlekać z wizytą u weterynarza. Umów się przede wszystkim, gdy u kota przykro pachnie z pyska, czy ma gorszy apetyt lub zaczyna zmieniać nawyki. To proste rzeczy, które możesz mieć na uwadze, a które z pewnością pomogą Ci w profilaktyce!
Czytaj też: MATA WĘCHOWA DLA PSA – DOSKONAŁY PREZENT DLA PUPILA!
