Eutanazja psa – kiedy podjąć decyzję o uśpieniu pupila?

Uśpienie pupila czy – profesjonalniej mówiąc – eutanazja psa to najtrudniejsza decyzja w życiu kochającego właściciela. Co więcej – bez względu na to, czy miałeś czas przygotować się na takie pożegnanie, czy sytuacja losowa zmusza Cię do tego posunięcia – eutanazja zwierzaka to trauma. Kiedy podjąć decyzję o uśpieniu psa? Jakie są koszty zabiegu? Gdzie pochować pupila? Temat ciężki, ale konieczny do poruszenia. 

Czytaj też: BALKON DOSTOSOWANY DO KOTA. JAK ZROBIĆ KOTU WYBIEG W MIESZKANIU?

Śmierć zawsze jest trudnym tematem. Bolesnym, nieprzyjemnym i spychanym na dalszy plan zakamarków świadomości. Uśpienie psa wiąże się równocześnie z wątpliwościami moralnymi, nie tylko smutkiem i cierpieniem. Okazuje się, że istnieje wielu przeciwników eutanazji zwierząt, którzy krytykują takie wyroki.

Równocześnie, w gabinetach weterynaryjnych bardzo często pojawiają się klienci, którzy chcą uśpienia na życzenie. Powody takiej wizyty są bardzo różne – czasem jeden bardziej oburzający od drugiego. Co ciekawe – niejednokrotnie powód taki jest tak błahy, że trudno w ogóle sobie go wyobrazić – na przykład pies jest za duży czy nie spełnia naszych oczekiwań…

W innych przypadkach z kolei właściciele chcą pozbyć się zwierzęcia z powodu wyjazdu na urlop, czy dlatego, że… Pies zbrzydł. Zdarza się także sytuacja, że o uśmierceniu psa czują się zmuszeni właściciele, których nie stać na drogie leczenie. Warto jednak pamiętać o tym, że niemal zawsze uda się znaleźć lepsze rozwiązanie niż eutanazja, wystarczy zwrócić się o pomoc do rodziny czy przyjaciół. Wszystko po to, by znaleźć pupilowi nowe miejsce czy zebrać środki na terapię. Dodatkowo – w świetle prawa każdemu psu należy się opieka weterynarza i leczenie w razie potrzeby.

Eutanazja psa według Kodeksu Etyki

Tymczasem, nawet jeśli eutanazja psa z błahego czy egoistycznego powodu zdarza się w gabinetach weterynaryjnych – prawo w tej kwestii jest jednoznaczne. Okazuje się więc, że zgodnie z Ustawą o Ochronie Zwierząt art. 6 i art. 33 oraz Kodeksem Etyki Lekarza Weterynarii art. 15, decyzję o uśpieniu psa lekarz weterynarz może podjąć tylko w przypadku, gdy istnieją medyczne przesłanki do wykonania eutanazji. 

W kontekście zwierząt domowych wskazania do uśpienia obejmują punkty 3, 4 i 5: 

• konieczność bezzwłocznego uśmiercenia,
• działania niezbędne do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt,
• usuwanie osobników bezpośrednio zagrażających ludziom lub innym zwierzętom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usunięcia zagrożenia.

Czytaj też: PROCEDURA ADOPCYJNA ZWIERZĄT DOMOWYCH

Kodeks Etyki Lekarza Weterynarii

Art. 15 Kodeksu brzmi następująco:

 1. Lekarza weterynarii powinien cechować przyjazny i racjonalny stosunek do zwierząt.

2. W przypadku chorego zwierzęcia należy ograniczyć jego cierpienia i dążyć do przywr cenia mu zdrowia.

3. W uzasadnionych przypadkach, lekarz weterynarii może rozważyć możliwość humanitarnego uśmiercenia zwierzęcia.

Wskazania do uśpienia pupila

Okazuje się równocześnie, że taka sytuacja jak wskazanie do uśpienia psa realnie istnieje. Ustawa o Ochronie Zwierząt dopuszcza następujące wskazania do eutanazji psa:

• zaawansowana nieuleczalna choroba: najczęściej – w stadium zaawansowanym. Często takie zwierzę cierpi z powodu bólu, ma równocześnie wyniszczony organizm, odmawia jedzenia, jest wychudzone, nie wypróżnia się lub już nie potrafi kontrolować takiego zjawiska. Jeśli taka choroba uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, a terapia nie rokuje niemal wcale nadziei na poprawienie komfortu życia, a wyłącznie przedłuży psie cierpienie. Wówczas – uśpienie psa to przejaw empatii i bezinteresownej miłości.
• nagły wypadek i ciężkie obrażenia: na przykład złożone złamania, złamanie kręgosłupa w odcinku piersiowym czy guz w jamie brzusznej i inne poważne obrażenia wewnętrzne oraz uszkodzone organy. A więc kwestie, które zupełnie dają szansy na przeżycie.
• skrajna agresja: najczęściej agresywny pies jest jedynie wynikiem nieumiejętnego postępowania z nim, a nie wrodzonej agresji. Coraz częściej fundacje prozwierzęce wychodzą z założenia, że problem agresji można rozwiązać resocjalizacją czworonoga.

💡Ciekawostka💡

Nie mamy prawa uśpić psa zdrowego lub takiego, który ma szansę na wyzdrowienie po zastosowaniu odpowiedniej terapii. Lekarz weterynarz, który podejmuje się takiego zabiegu łamie prawo, w efekcie czego może ponieść poważne konsekwencje. Dokładnie tak, jak właściciel uśpionego czworonoga.

Kiedy weterynarz zmuszony jest odmówić eutanazji psa?

Przypadki oczywiste, a więc takie, jak na przykład brak czasu czy utrata zainteresowania nie kwalifikują się zupełnie do jakichkolwiek rozmów dotyczących eutanazji psa. Równocześnie, istnieje jeszcze cały szereg innych powodów, którymi kierują się właściciele, podejmując decyzję o eutanazji. 

Wybrane przypadki, które w żadnym razie nie kwalifikują się do uśpienia psa:

• ślepota: taka diagnoza wielu opiekunów wprawia w panikę, ale upośledzone psy – ślepnące lub od urodzenia niewidome – zwykle świetnie sobie z tym radzą, a życie z nimi tylko nieznacznie różni się od obcowania ze zdrowymi czworonogami.
• głuchota: podobnie ma się rzecz z psem głuchnącym lub od urodzenia niesłyszącym – takie czworonogi rekompensują brak słuchu i dają sobie radę z wykonywaniem poleceń właściciela i z komunikowaniem się z innymi psami.
• paraliż kończyn: wiele psów, których dotknął paraliż – zwykle tylnych, rzadziej przednich – łap szybko uczy się poruszania z wózeczkiem, wiodąc szczęśliwe i spełnione życie.
• artroza i inne zwyrodnienia kośćca: choć kulejący pies wzbudza silne współczucie, zwyrodnienie stawów nie jest powodem do eutanazji, w końcu większość starszych ludzi też znosi bóle typowe dla zaawansowanego wieku. Na rynku jest wiele skutecznych preparatów (w tym kilka naturalnych, nie niszczących wątroby i nerek), które poprawią jakość życia psiego seniora. Pomaga także rehabilitacja.
• inne przypadłości takie jak cukrzyca, padaczka, zaćma, niewydolność trzustki i inne choroby przewlekle również nie są wskazaniem do eutanazji psa. Odpowiednia dieta i podawane leki mogą sprawić, że zwierzę szybko odzyska komfort życia i znów będzie szczęśliwe.
• inkontynencja: oprócz licznych chorób związanych z nietrzymaniem moczu ta przypadłość dotyka często psich seniorów. Możesz wtedy zwiększyć częstotliwość spacerów, założyć wodoodporny pokrowiec na psie posłanie, a w ciężkich przypadkach sięgnąć po pieluszki.
• droga operacja czy kosztowna medykacja: terapia chorób przewlekłych lub skomplikowane zabiegi szybko mogą przekroczyć budżet, który masz do dyspozycji. Nie ustawaj w wysiłkach, aby zdobyć finanse na pokrycie kosztów leków i operacji – oprócz rodziny i przyjaciół pomocne będą fundacje ochrony zwierząt i media społecznościowe.
• śmierć właściciela: aby pozbyć się kłopotu rodzina zmarłego przyprowadza psa do lecznicy, zamiast szukać zwierzęciu nowego domu. Tymczasem wystarczy ogłoszenie u weterynarza, oddanie psa pod opiekę zaufanej osoby lub – w najgorszym wypadku – do pobliskiego schroniska, gdzie zwierzak będzie miał szansę na znalezienie nowego kochającego domu.

Eutanazja psa – kiedy uśpić pupila i jak poznać, że to ten czas?

Decyzja o uśpieniu psa byłaby zdecydowanie łatwiejsza, gdyby istniały realnie obiektywne wskaźniki określające stan zdrowia. 

Ciężko rozpoznać więc tę niewidzialną granicę, za którą pozostało już cierpienie. Czasem potrzeba więc obserwatora postronnego, który będzie miał inną perspektywę – mniej emocjonalną – na wydarzenia. 

Jeśli więc podjąłeś wszelkie możliwe wysiłki, by zapewnić choremu psu komfort codziennego życia, ale jego stan zdrowia dramatycznie się pogorszył lub jeśli na skutek poważnej kontuzji pomyślna operacja jest wykluczona, musisz skrócić cierpienie zwierzaka. Chociaż konieczność tego działania, najpewniej, złamie Ci serce, decyzja jest najbardziej humanitarna.

Pojawia się też jeszcze jedna kwestia…

kiedy jest czas na uśpienie starego psa?

Starość i niedołężność, a nawet swego rodzaju demencja, to jeszcze nie powody, by usypiać psa. Wielu seniorów – mimo ograniczeń ruchowych – wciąż jest w doskonałej kondycji.

Jeśli starszemu psu towarzyszą wyniszczające dolegliwości, powodujące nieustanny ból, jeśli nie może się sprawnie poruszać czy odżywiać – warto znaleźć jeszcze inne możliwości, które będą bardziej humanitarnym rozwiązaniem.

Okazuje się, i pewnie zdajesz sobie z tego sprawę, że kto chociaż raz musiał wydać wyrok na swojego czworonożnego przyjaciela – nigdy nie zapomni tego przeżycia. Na czym polega uśpienie psa? Czy zwierzę odczuwa ból i jak długo trwa taki zabieg?

Na działanie leków czeka się od kilku do kilkunastu minut, podczas których pies powoli się uspokaja i równocześnie nie odczuwa już jakichkolwiek bólów. Czasem zdarza się tak, że mocno schorowany pies o wyniszczonym organizmie odchodzi już po podaniu zastrzyku. Z reguły jednak wysoka dawka barbituranów, które stosuje się zwykle w znieczuleniu ogólnym lub w narkozie, ale w niższym stężeniu. Po ich wstrzyknięciu przestaje funkcjonować kora mózgowa, zwierzę traci przytomność, a serce przestaje bić.

Czytaj też: GRYPA U PSA – CO MUSISZ O NIEJ WIEDZIEĆ?

Jak przygotować psa do uśpienia?

By weterynarz mógł dokonać pełnoprawnej eutanazji – musi orzec, że istnieją realne medyczne przesłanki do takiego zabiegu. Opiekun z kolei musi wyrazić na to pisemną zgodę. Bez względu na czas, jaki miałeś na przygotowanie się do pożegnania z psem – to bardzo trudne podpisać taki dokument. Jeśli więc masz trudności z nerwowym podejściem do takich kwestii – sięgnij po ziołowe środki, by pies nie czuł Twojego zdenerwowania.

Nigdy też nie zostawiaj psa samego, nawet jeśli jesteś z tych wrażliwych. Śmierć zwierzaka to, co prawda, straszny cios, jednak towarzyszenie mu w ostatniej drodze zdecydowanie pomaga psu. Dla CIebie to trudne, ale gdy pies odchodzi w samotności zdecydowanie gorzej to znosi!

Fizjologiczne reakcje organizmu podczas eutanazji

Obok emocji, jakie targają Tobą, gdy eutanazja psa już czyha za rogiem – musisz też przygotować się na fizjologiczne reakcje, które pojawią się najpewniej podczas zabiegu. Mowa na przykład o wymiotach, drżeniu mięśni czy ruchu łap. Zachodzi to wszystko poza świadomością zwierzęcia i wynika z uwolnienia impulsów nerwowych.

Ile kosztuje eutanazja psa?

Okazuje się, że eutanazja psa to nie koszt samego uśpienia, które zależy od ilości podanych leków. Waha się od 50 do 250 PLN. Dodatkowym wydatkiem jednak będzie spopielenie ciała, którego z kolei cena jest zależna od tego, na jaką kremację się decydujesz. Koszt takiego zabiegu waha się od 200 do nawet 1400 PLN. 

💡Ciekawostka💡

Legalnie nie wolno Ci przechowywać prochów psa w mieszkaniu. Co więcej nie możesz też rozsypać ich nad morzem czy w lesie. Przeważnie jednak firmy kremacyjne zwykle przymykają oczy na zabieranie urn, zakładając, że opiekun odebraną urnę z prochami umieści na zwierzęcym cmentarzu.

Gdzie pochować psa?

Jeśli chcesz więc pochować pupila – możesz się tego podjąć na jednym z kilkunastu istniejących w Polsce cmentarzy dla zwierząt. Nie wolno pochować psa w ogródku czy na działce, ani w żadnym innym miejscu, niezależnie od tego, czy robisz to na terenie prywatnym, czy nie. Cena pochówku uzależniona jest od wagi psa i waha się od 400 do 700 PLN. Z kolei jeśli mowa o kosztach samego pomnika – te mogą wynieść od 150 do kilku tysięcy PLN. 

Oficjalne miejsca pochówku z kolei znajdziesz dziś w: 

• Bydgoszczy, 
• Bytomiu, 
• Gdańsku, 
• Gorzowie Wielkopolskim, 
• Halinowie, 
• Kątach Wrocławskich, 
• Koniku Nowym, 
• Pile, 
• Rakszawie, 
• Ropczycach, 
• Rybniku, 
• Rzędzianach, 
• Sicienku, 
• Słupsku, 
• Szymanowie,
• Toruniu. 

Co zrobić podczas ostatniego pożegnania?

Warto rozważyć spacer – jeśli to oczywiście możliwe. Zadbaj też o przyjemności, które kochał Twój pupil najbardziej – pluszową zabawkę czy kocyk. Przede wszystkim jednak bądź blisko i postaraj się zachować spokój.

Co jednak zrobić, gdy już jesteś po eutanazji? Ból po stracie przyjaciela jest w stanie ukoić jedynie czas. No i, bardzo często, nowy zwierzak! Niektórzy jednak potrzebują bardzo dużo czasu, by pożegnać się i przyzwyczaić do niebytności zwierzaka, zanim sprawią sobie kolejnego. Daj sobie więc czas na żałobę. A co ważne – zdecydowanie łatwiej zniesiesz ją tak, jak w przypadku żałoby po człowieku – z rodziną czy przyjaciółmi.

Decyzja o eutanazji psa to jedno z najtrudniejszych przeżyć, z jakimi może zmierzyć się właściciel psa. Jeśli się do niej przygotujesz – będzie Ci łatwiej podjąć konkretne kroki. Rozmowa z bliskimi czy przyjaciółmi pomoże.